SITI ZAINON ISMAIL (Prof. Dr . Phd.UM, MA UKM, BFA ASRI)

(Profesor Sejarah Seni dan Estetika, Falsafah Kebudayaan dan Kesenian, Seni Budaya Warisan Alam Melayu-Nusantara)

Siti Zainon Ismail nama yang tidak asing dalam dunia kesusasteraan dan kesenian Malaysia. Beliau lahir di Gombak, Selangor pada 18 Disember 1949. Memperoleh ijazah Sarjana Muda Seni Rupa Akademi Seni Rupa Indonesia, Yogyakarta (B.F.A, 1973), Sarjana Sastera Universiti Kebangsaan (UKM, 1980) dan Ijazah Doktor Falsafah, Universiti Malaya (PhD, UM 1992)

Dalam dunia penulisan, wanita berjiwa besar ini cukup aktif menghasilkan penulisan ilmiah seni budaya, esei kajian analisis dan kritikan disamping menghasilkan buku ilmiah, buku sastera kajian, dan penulisan kreatif berupa puisi, cerpen dan novel.

Bagi beliau, sastera dan kesenian merupakan dua elemen yang sebati dalam jiwanya. Menurutnya menulis puisi merupakan kerja-kerja mencatat bagai lakaran di buku sketsa, kedua-dunianya tidak terpisah sebagai satu karya yang berbagai wajah. Pertembungan dengan alam dan lingkungan sosiobudaya memberinya ransangan untuk merenung, berfikir dan cepat menyatu dengan jiwa hingga menggugah untuk melontarkan idea dan imaginasi, menyatukan pengalaman masa lalu , kini dan masa hadapan.

Karya ilmiah

Getaran Jalur dan Warna (Fajar Bakti 1985), Rekabentuk Kraftangan Melayu Tradisi (DBP 1986), Percikan Seni (DBP 1989), Alam Puisi (DBP 1990), Tekstil Tenunan Melayu (DBP 1994), The Traditional Malay Handicraft (DBP 1997), Busana Melayu Johor (Yayasan Warisan Johor- Fajar Bakti, 1997), Kembara Seni Siti (Galeri Melora- Utusan Melayu 1997), Zikir Pelangi The Rainbow (Galeri Melora 2000), Pakaian Cara Melayu ( UKM 2006/2009 ), Memasuki Taman Puisi (DBP 2009), Suara dari Hujung Tambak ( DBP 2010). Dan sejumlah kumpulan esei kajian dalam Jurnal terbitan UKM,UM,USM,UPM dan DBP juga terbitan Universitas di Indonesia (Aceh, Malang, Jakarta)

Karya penulisan kreatif antaranya :

Puisi > Nyanyian Malam (DBP, 1976/ Galeri Melora 2004), Puisi Puith Sang Kekasih (UKM 1984), Perkasihan Subuh (Bulan Bintang, Bandung 1986), Kau Nyalakan Lilin ( Grupemuisi UKM 1990), Bunga-bunga Bulan ( Creatife Enterprise 1992) , The Moon is a Candle (terj Harry Aveling, DBP 1996), Taman-taman Kejadian (Galeri Melora, 1996), Witir Sela Merapi (Galeri Melora 2004),Gelora Air Geulumbang Rayeuk Aceh (SMS Puisi, Galeri Melora 2005), Kasih Bonda Kampung Paya Kami (DBP 2008,UC 2014,2015), Bonda’s Love Our Kampung Kami (terj. Bahasa Inggeris dan Russia, ITBM 2010),100 Malay Proverbs- Pepatah Petitih Melayu (ITBM 2010/ terj Bahasa Jepun 2014, Jerman 2014), Surat dari Awan (ITBM 2014)

Puisi Kanak-kanak > Bijak Si Katak Bijak (ITBM 2012, Hadiah Sastera Malaysia ), Angsa Istana Si Jambul Desa (ITBM 2014) , Aqsar dari Sungai Air Tawar (ITBM 2015), Zaman Cicak-Mengkaraung (ITBM 2015), Cik Bunga Rantau Abang (ITBM)

Cerpen > Seri Padma (DBP 1984), Dongeng Si Siti Kecil ( 1986) Attar Lembah Mawar (Marwilis 1988), Bunga Putik Putih (DBP 1992), Kampung Paya Kami (Galeri Melora 1998), Nyanyian Orang Laut (bersama A Rahmad, Galeri Melora 2000), Jurai Palma (DBP 2002) , Pala Muda ( DBP, 2005 , Ulang Cetak 2006)

Novel > Rembang Flamboyant (Fajar Bakti 1984,UC ), Pulau Renik Ungu (DBP 2002, UC 2014,2015), Delima Ranting Senja (Utusan Melayu, 2004)

Puisi-puisi , cerpen dan buku beliau telah diterjemahkan ke dalam bahasa dunia antaranya Bulgaria, Mandrin, Hindi, Inggeris. Korea, Jawa, Jepun, Jerman, Peranchis, Russia , Thai dan Urdhu.

Sarjana dan Seniman Undangan Luar Negara

Beliau juga kerap diundang membentang kertas kerja dalam Seminar - Forum Sastera dan Seni serta acara Puisi Dunia. Antaranya: Valmiki Poetry Reading New Delhi -Bhopal, India (1985), Malam Puisi Indonesia Merdeka, Berlin (1986), Sastera Nusantara, UGM Jogjakarta (1986), International Korea Poetry (1986), Seminar Sastera Budaya ASEAN, Univ Jabal Ghafur, Aceh (1997), SEA Write Award Poetry Reading , Bangkok (1989) Malay Poetry Reading, London (1992), Istiqlal Poetry Reading, Jakarta (1992), Kurator Pameran Pelukis Wanita Malaysia-Indonesia, Museum Nasional, Jakarta dan Balai Seni Lukis Malaysia (1992), Forum Busana Muslimah, Jakarta (1992), Puisi Melayu Nusantara, Singapura (1993), Asian Women Art and Literature, Humberg University (2000), Asia History and Social-Culture Confrence, St Petersburg (2003), Bologna International Book Fair (2013), Tokyo International Book Fair (2013, 2014), Temu Puisi 8 Negara Dunia, Aceh 2016. Kembara penyelidan Seni Budaya Dunia Melayu hampir seluruh wilayah budaya Indonesia terutama Aceh, Makassar, Ranah Minang,Kepulauan Riau, Jawa dan Bali , Selatan Thai (sejak 1985 hingga kini ).

Pameran Lukisan - Solo Exhition

Pameran Lukian Batik dan Tinta, Shah Motel Petaling Jaya (1960), Pameran Karya Pelukis ASRI, British Council, K.Lumpur (1972), Pamean Lukisan & Sketsa Lulusan ASRI , Sanggar Senisono Jogjakarta/ TIM Jakarta (1973/1974), Pameran GarisGerak, Wisma Lok K.Lumpur (1980), Pameran Lukisan, Nota Kajian , Universiti Kebangsaan Malaysia (1981), Bunga-bungan Bulan, Balai Seni Lukis Negara (1992), Pameran Keliling 30 tahun SZI dalam Warna (DBP KL, Alor Setar Kedah, Pulau Pinang, Jakarta, Brunei dan Shah Alam, 1997-1978), Gebang Seni Yayasan Kesenian Perak (2002), Sesaat Jumpa Bertali Selamanya, Galeri Pitoe, Jogjakatrta (2004). Angin Si Pauh Janggi, Soko Gakai Kuala Lumpur (2008)

Pameran Bersama lebih 30 pameran Anjuran Balais Seni Lukis Negara, Angkatan Pelukis Semenanjung, Anak Alam. Serta pameran dan melukis di jalanan dalam dan luarNegara:India(1985),Eropah>London(1986,1992),Cambridge,Oxford,Denmark,Finland,Sweden,HHumberg,Vianne, Salburg, Venezia, Rome,(1986,2013), Jorden-Juruselam (2011), Athens (2013), Tokyo, Kyoto (2013,2014) dan Negera ASEAN> Kepulauan Indonesia, Filipia,Singapura, Thailand.

Anugerah > Atas usaha dan semangat seni, SZI telah diberi perbagai penghargaan :

Hadiah Lukisan Batik MAHA ( 1967/1968), Hadiah Sketsa KARTINI (ASRI 1970/1972/1973), Pingat Jubli Perak Sultan Selangor (1986), Penghargaan Seni Seoul Country Club, Korea (1986), Hadiah Esei Dewan Sastera (1988), Hadiah Satera Malaysia (1976/1977/1078,1082/1985/1996/1997/2010/2012/2014), SEA Write Award, Bangkok (1989), Gelar Teuku Chut Nyak Fakinah, Majlis Kebudayaan Aceh (1990), Penghargaan Usaha Seni Tan Sri Fatimah-Avon (1993), Pingat Seri Mahkota Selangor (1993), Anugerah Profesor Luar Biasa Universitas Jabar Ghafur Aceh (2006) Anugerah Budayawan Selangor (2009), Anugerah Budayawan Gombak, PAKSI (2012) .

Ahli Lembaga Penasihat Seni Budaya

Dengan Pengalaman ilmu dan sebagai aktivis perjuangan seni budaya beliau dilantik sebagai > Ahli Lembaga Balai Seni Lukis Negara ( 1991-93), Ahli Majlis Kebudayaan Negeri Selangor (1996-2006), Editor Bersekutu Dewan Sastera (2002-2004), Ketua 11 Persatuan Penulis Selangor (1994-2000), Ahli Majlis Sastera Nusantara – MASTERA ( 1997-1998), AJK Anugerah Seni Negara KEKWA ( 1996-1999) , Ahli Majlis Penasihat Berkenaan Kebudayaan KEKWA – Kementerian Pelancongan, Kebudayaan dan Warisan (2002- 2006), Ahli Lembaga Yayasan Kesenian Perak (2003-2005), Ahli Lembaga Muzium Negeri Selangor, bahagian Tekstil Busana (2002 - 2005), Direktor Ekskutif 11, Pusat Studi Melayu – Aceh, PUSPA ( 2002- ), Ahli Majlis Akademi Seni Kebangsaan (2003-2006), Pengerusi dan Ketua Penyelidikan Muzium Teksil Malaysia (2000-2010), Penasihat Berkenaan Kebudayaan Kebangsaan (1995-1997, 2012/1013), Ahli Lembaga Perbadanan Adat Istiadat dan Kebudayaan – PADAT Selangor ( 2009-2012), Pengarah Projek Persembahan MESTIKA HATI – Pelancaran PADAT, Selangor (2010), Konsultan Seni Hias Melayu, Arkitek Bahri – projek Seni Taman Putrajaya (2006), AJK Pakar Busana, Tekstil dan Seni Hias Diri Jabatan Kebudayaan Negara, KPKM (2012-2013-2014/2015-2017), Pakar Rujuk dan Penulisan Buku Warisan Iskandar Puteri, IRDA dan Majlis Bandaraya Johor Bahru ( 2012-2014), Pakar Rujuk Tekstil dan Busana Johor, Yayasan Warisan Johor (2013-2014), Pakar Rujuk Tekstil dan Busana Di Raja Johor (2014-2015), Ahli Panel Penasihat Pakaian Rasmi ADUN / Pegawai Kanan Kerajaan Negeri Johor (2014), Penal Pakar Sastera Moden- PUISI, DBP (2014-2016), Penyelidik Projek Kritik Sastera Sebagai Pemahaman Lintas Budaya Antara Bangsa Serantau-Puisi, DBP (2014), AJK Pakar Tekstil- Busana-Seni Hiasan Diri, Jabatan Warisan Negara, KPKW (2014-2015), Pendiri SEBUDI – Sahabat Seni Budaya Sastera Wanita (2013 - ), Penasihat dan Ketua Penyelidikan Seni Budaya Bajau, UMS & JKKN Sabah (2014-), Pakar Rujuk dan Pembimbing Ilmu Kearifan Tempatan, DBPSabah (2014-2015), Ahli Lembaga Penasihat Yayasan Usman (2014- ) Pengurusi-Penasihat Sahabat Kebun Arif-Siswazah Seni UMS (2015-), Pengerusi Penyelidik Etnografi Bajau Sama & Iranun Sabah (2015-2016), Penyelia Pelopor Binaan Seni Arca Laman Merpati Putih, UMS 2015/2016

Sebagai Sarjana beliau mula bertugas di Universiti Kebangsaan Malaysia sebagaii Tutor (1976- 1979), Pensyarah/Dosen (1980- 1990 ) Prof Madya dan Professor hingga tahun 2007) dan kini (2014-2016) memberi sumbangan ilmu sebagai Profesor Sejarah Seni Budaya, Estetika dan Falsafah Kebudayaan dan Kesenian di Universiti Malaysia Sabah (2014-2016) dan terus menulis kajian ilmiah dan seni budaya, kolumnis Sajak Lakarwarna Dewan Sastera sejak tahun 2005. Merupakan aktivis Pendidikan Seni Remaja dan Sahabat Budaya Siti @ SEBUDI

Kontak : galerimelora@gmail.com

FB/SitiZainonIsmail/ www.susasterasitizainon.blogspot.com/www.senirupasiti.blogspot.com