RUMAH WARIS UWAN

KAJIAN RUMAH KASIH UWAN 
OLEH DR ARIS ARIF MUNDAYAT




18 Mei 2013 > DIALOG PENULIS WANITA  anjuran SEBUDI DAN JEUMPO DE RAMO dengan kerjasama ITBM dan DBP

'SATU-SATUNYA sarjana  lelaki pada sesi bedah karya itu adalah Pensyarah Jabatan Pembangunan Sains Sosial, Fakulti Ekologi Manusia, Universiti Putra Malaysia (UPM) yang berasal dari Indonesia, Dr Aris Arif Mundayat.

Beliau yang membicarakan karya terbaru Dr Siti Zainon berjudul Rumah Waris Uwan melihat cara penulisan sasterawan wanita itu lebih bersifat empati, melindungi dan sarat jiwa keibuan.

"Pendekatan sejarah dan demografi dalam karya yang menyorot keindahan kampung halaman pengarang, Kampung Banda Dalam, Gombak yang diancam projek pembangunan digambarkan dengan sentuhan gaya bahasa puitis, malah mampu mengetuk pintu hati orang yang membacanya.

"Karya ini istimewa, judulnya saja yang menggunakan perkataan Uwan itu diambil daripada bahasa Minang yang membawa maksud nenek, malah tidak keterlaluan jika ia dikatakan sebagai ekspresi intelektual pengarang yang turut digabungkan dengan kritikannya yang menyentuh politik dan menginginkan pembelaan terhadap kampung berusia lebih 150 tahun itu," katanya.

Dr Aris menambah, beberapa puisi yang dimuatkan dalam Rumah Waris Uwan cukup bagi memberi penjelasan keadaan Kampung Banda Dalam dan kemelut yang dihadapi penduduknya yang enggan melihat perkampungan itu lenyap kerana pembangunan.

"Puisi Siti Zainon bertajuk Saksi Kejadian cukup bagi menceritakan perasaan kecewa, marah dan pembelaan terhadap kampong halaman yang menjadi warisan sejarah dan banyak meninggalkan kenangan terindah kepada penduduknya.

"Pada perenggan empat berbunyi 'seperti silap mata merubah segera, lorong ditarah, menjadi ular naga menjulur, lidah membaham, segala kehendakNya!' membayangkan keadaan kampong yang mula berubah apabila projek pembangunan dijalankan dengan ular naga adalah simbolik kepada lebuh raya yang dibina," katanya.'

(Petikan dari : ITIBM > Imformasi & Media, 19 Jun 2013)

Antara buku-buku kajian ilmiah dan kreatif Siti Zainon Ismail

terimaka kasih gambar di atas Kay

laporan  2.

PUISI KASIH BONDA-KAMPUNG PAYA KAMI (DBP 2010/2014)

Etnografi: Menulis seluas mungkin

OLEH RAJA YUSOFF ARIFFIN

Antara karya sastera yang sering dianggap sebagai tidak ilmiah ialah puisi.Selain kerana ruangnya terhad, tidak seperti cerpen, novel dan drama pentas; penyair terpaksa mendepani cabaran dan kesukaran memilih bahasa yang padat tetapi indah.Namun, Pensyarah dari Jabatan Sains Kemanusiaan dan Pembangunan, Fakulti Ekologi Manusia Universiti Putra Malaysia (UPM), Dr Aris Arif Mundayat, percaya ia boleh diubah melalui penghasilan etnografi.

Etnografi memberi peluang kepada penyair untuk menulis seluas dan sedalam mungkin. Karya tidak hanya bersifat puisi tetapi ada unsur puitika.Dr Aris berkata demikian ketika membentang kertas kerja dalam Wicara Buku: Kumpulan Puisi Kasih Bonda – Kampung Paya Kami (KB-KPK) di Menara Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP) baru-baru ini.

Majlis itu anjuran DBP Wilayah Tengah bersama-sama dengan Seniman Paksi Rakyat (Paksi).Turut menjadi ahli panel ialah Pe-ngarang KB-KPK, Prof Dr Siti Zainon Ismail, pensyarah di Jabatan Sejarah Seni dan Estetika, Universiti Malaysia Sabah. Presiden Paksi, Dinsman sebagai pemudah cara.Bagi Dr Aris, KB-KPK terbitan DBP pada 2008 dan diulang cetak pada 2014 bukan sekadar kumpulan puisi tetapi buku etnografi dalam bentuk puisi.

Ia aspek berkait rapat dengan prinsip ilmiah. Antara hujahnya ialah kampung yang mengalami perubahan akibat pembangunan terlukis dalam sketsa kumpulan puisi itu. Kebetulan pula, Dr Siti Zainon seorang pelukis.

Sketsa dalam KB-KPK menyentuh soal infrastruktur seperti rumah dan sekolah dan ada ikatan sosial dengan keagamaan (masjid).Ini mendorong Dr Aris melihat Dr Siti Zainon sebagai 50 peratus seorang karyawan dan 50 pe-ratus ilmuwan masyarakat.Antara kelebihan penulisan karya etnografi ialah pembaca boleh berdialog dengan karya dan proses itu diulang berlapis-lapis.Contoh, puisi Mari Belajar Kira-Kira menampilkan unsur perubahan seperti soal bahasa Melayu, etika berpakaian guru Melayu dan guru Inggeris.Dr Siti Zainon hanya memberi tanda dalam etika berpakaian. Bagaimanapun, beliau akhirnya me-nyerahkan kepada selera pembaca.Dalam puisi Surau Tinggi Kami pula, terdapat dua jenis pendidikan iaitu agama dan moden. Keadaan pelajar mempelajari Jawi dan isu pendidikan seks dalam masyarakat Melayu Islam juga dipaparkan.

Etnografi puisi statik tetapi menjelaskan begitu banyak konsep. Peraturan hidup manusia turut dipaparkan termasuk percintaan sebelum bernikah.Terdapat juga aspek sosio eskonomi dalam kampung yang ditampilkan menerusi puisi Hari Ibu Bapa. Anak-anak ditanya cita-cita mereka. Ada berharap anak mereka menjadi cendekiawan seperti profesor universiti.Dalam KB-KPK, Dr Siti Zainon juga banyak menceritakan sejarah kelahirannya dan pembukaan Kampung Banda Dalam yang diteroka sekitar 1860-an, lebih awal daripada kedatang-an Yap Ah Loy.